Bu dersimizde hep birlikte Fransızca zamanlar ile ilgili konuşacağız. Öncelikle neler göreceğimizden sizlere bahsetmek isterim biraz. Fransızcada, bütün dillerde olduğu gibi, geçmiş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman gibi zamanlar vardır. Biz bu dersimizde o zamanları göreceğiz tek tek. Geçmiş zamanlarda bulunan ayrı ayrı zamanları işleyeceğiz. Şimdiki zamanı işlemeyeceğiz. Zaten şimdiki zaman en kolayıdır. Burada önemli olan şey bizim için; geçmiş zaman ve gelecek zamanda olan Fransızcadaki zamanları tek tek işlemek olacak.
Fransızca zamanlar nelerdir?
Geçmiş zamanlar ve gelecek zamanları işleyeceğiz ama bu kadar basit değil. Geçmiş zaman 4’e ayrılacak, gelecek zaman ise 3’e ayrılacak. Bu seviye hemen hemen A2 seviyesi olacak. B1 seviyesi veya B2, C1 seviyesindeki zamanlar da var, ayrı zamanlar onlar ama bugünkü dersimizde onları işlemeyeceğiz.
Fransızca zamanlar örneği
Öncelikle daha iyi anlamanız için dersimizi size bir örnek cümle verdim. Örnek cümlemiz ‘Ben bir elma yiyorum.’ olacak. Hep bu cümle üzerinden giderek sizlere nasıl Fransızca çeviri yapacağınızı, Fransızcada nasıl zamanları anlayacağınızı göstereceğim. Bu şekilde örnekler üzerinden gittiğimiz zaman, bizim kendimizin de yaptığımız testlerden yola çıkarak, çok daha kolayca anlayacağınızı biliyorum.
Fransızca Geçmiş Zaman
Fransızca zamanlar içinde ilk konumuz ‘geçmiş zamanlar’ olacak. Passé composé’yi işleyeceğiz, imparfait zamanını işleyeceğiz, Plus-que parfait zamanını işleyeceğiz ve Passe recent zamanını işleyeceğiz arkadaşlar. İşleyeceğiz derken; hani normalde bu zamanları tek tek anlatmak için, her bir zaman için belki de 2-3 saatlik zaman gerekir. Hepsine tek tek 2-3 saat ayırırsak, 24 saat ders işlemek zorunda kalırız. Bu dersimizde sizlere formüllerini vereceğim, nasıl yapmanız gerektiğini göstereceğim. Bir örnek vereceğim ve ayrıca tam olarak ne anlama geldiğini sizlere anlatacağım. Çünkü sizlerde fark ettiğim şey şu; Passé composé’yi biliyorsunuz, nasıl olduğunu da biliyorsunuz. Plus-que parfait’yi yazmasını da biliyorsunuz, imparfait’yi de biliyorsunuz. Hepsini biliyorsunuz ama cümlede karşınıza çıktığı zaman anlamlarını maalesef bilmiyorsunuz. Bu eksiğinizi tamamlamak için kesinlikle bu dersimiz size yardımcı olacaktır.
Passé composé nedir?
Passé composé ile başlayalım. Bizim cümlemiz neydi? Ben bir elma yiyorum idi. Biz bu cümleyi Passé composé ile yaparsak ne oluyormuş, ben bir elma yedim oluyormuş. Yani Türkçemizde bildiğiniz düz geçmiş zamandır. Ne zaman olduğu belli değil ama geçmişte olduğu bellidir. Geçmiş zaman, Passé composé ‘ben bir elma yedim’ olarak çevriliyor. Peki, formülü nasıl bunun? Passé composé’yi nasıl yapıyoruz biz? Burada bir şema şeklinde sizlere anlatmak istedim. Neymiş formülümüz? Fransızcada her cümlede olduğu gibi bu cümlelerde de özne ile başlıyoruz. Özne ile başladık daha sonra avoir veya être fiilinin şimdiki zaman çekimini kullanacağız. Sizlere avoir ve être fiilleri dersimizi anlatırken söylemiştim; Fransızcanın en önemli iki tane fiiliydi bunlar ve biz bu fiilleri hem gelecek zaman hem geçmiş zaman hem de şimdiki zamanda sıkça kullanacağız, demiştim sizlere. İşte burada karşımıza çıkıyor arkadaşlar.
Fransızca zamanlar dersimize devam etmeden önce sizlere çok ihtiyacınız olan bir sayfamızı göstermek istiyorum arkadaşlar, conjugaison sayfamız. Bu sayfamız hem kapsamlı eğitimimizde sizlere sıkça gösteriyoruz çünkü çok işinize yarayacak. Hem de bu şekilde Youtube üzerinden canlı yayınlar yaptığımız zaman sizlere gösteriyoruz. Nedir bu site? Bu siteye siz Fransızcadaki istediğiniz fiili yazıyorsunuz –tabii ki de fiilin çekilmemiş halini yazmamız gerekiyor.Mesela fiilin çekilmemiş hali ne olur? Gelmek fiili diyorsak ‘je viens’ diyorsak, viens venir fiilinin je ile çekilmiş hali olur. Ama veins fiili nerden geliyor, bunun kökü nedir? Venir fiilidir. Yani çekilmemiş sade fiili yazmamız lazım buraya.
Passé composé için bir örnek
Mesela özne + avoir veya être fiilinin şimdiki zamanı lazımmış ve daha sonra cümleyi kurmak tamamlamak için bizim kullanmak istediğimiz fiilin participe passé çekimi lazım. Ve daha sonra cümlenin geri kalanı dediğimiz compléments bölümünü ekliyoruz. Bu şekilde bakınca çok zor değil mi? Birisi de benim karşıma gelip bu şekilde anlatsa ve çekip gitse hiçbir şey anlamazdım, ‘bu ne?’ diye karşımdakine bakardım. Merak etmeyin bu şekilde bırakmayacağım sizi tabii ki. Şimdi örneğimize bakalım ve örneğimiz üzerinden giderek sizlere https://fransizcaogreniyorum.net/conjugaison/ sayfamızı göstermek istiyorum.
Örneğimiz neymiş, ben bir elma yedim. Ve bunun passé composé ile çekimi burada arkadaşlar. J’ai mangé une pomme, ben bir elma yedim diye çekiliyor. Hemen formüle bakalım. Özne ile başladık, öznemiz nedir? Je, benden bahsediyoruz çünkü. Burada öznemiz nedir? Ben bir elma yedim derken fiile sorduğumuz ‘Kim yedi?’ sorusunun cevabı nedir, ben. Ben olduğu için buradaki öznemiz je olacak. Je ile başlıyoruz. Daha sonra ne dedik? Avoir veya être fiilinin şimdiki zaman çekimi dedik. Avoir fiilini kullanmamız lazım mangé ile arkadaşlar.
Çünkü Fransızcanın bir kuralı bu.
Bu arada passé composé işlerken zaten kapsamlı eğitimimizde olsun veya sizin gittiğiniz fiziksel Fransızca eğitimlerinde olsun, bazı fiillerin avoir fiili ile bazı fiillerin ise être fiili ile çekilmesi gerektiğini sizlere öğretiyorlar. Bizler de öğretiyoruz ve bu fiillerin hangileri olduğunu da sizlere gösteriyoruz. Mangé fiili avoir fiili ile çekilmesi gereken bir fiildir. J’ai mangé, ne yedim buraya kadar yazdık. Özneyi yazdık, avoir veya être fiilinin şimdiki zaman çekimini yazdık burada. Ai, j’ai dediğimiz zaman avoir fiilinin şimdiki zaman çekimi oluyor. Daha sonra ne yazdık, fiilin participe passé çekimini yazdık. O da burada mangé fiilinin participe passé çekimi mangé’dir. J’ai mangé, yedim. Ne yedim, une pomme. Bu da compléments oluyor arkadaşlar une pomme dediğimiz yer de compléments oluyor.
Peki bu siteyi nasıl kullanabiliriz? Bizim kullandığımız fiil neydi orada? Mangé fiiliydi. Manger yazalım ve bakalım. Burada conjugaison sayfamızı bize istediğimiz fiili her türlü zamanda çekiyor. Bizim yapmamız gereken şey doğru zamanı bulmak ve onu kullanmak. Biz şu anda neyi işliyorduk, passé composé’yi işliyorduk. Hemen gelip burada passé composé’yi bulalım. Neymiş je’nün passé composé çekimi, j’ai mangé. Bu kadar basit. Bizim de yazdığımız gibi j’ai mangé yazdı ve geri kalanını da une pomme diye yazarak geçtik. Yani neymiş? Passé composé Türkçemizdeki klasik geçmiş zamanmış. Bir elma yedim, passé composé olarak Fransızcaya çevriliyormuş.
Imparfait neymiş bakalım…
Ben bir elma yiyordum demek istediğimiz zaman Fransızcada imparfait zamanını kullanıyoruz. Hemen formülüne bakalım. Özne –her zamanki gibi özneyle başlıyoruz- + fiilin imparfait ile çekimi + compléments diyoruz. Bunun daha farklı bir kuralı da yok zaten. Türkçesi de zaten karşımızda, ben bir elma yiyordum. Yani geçmiş zamanda olan, bitmiş bir şey ama bir devamlılık bildiren bir cümledir. Bu şekilde devamlılık bildiren ve geçmiş zamanda olan cümleleri kurmak için biz imparfait’yi kullanıyoruz. Formülü de burada; fiilin imparfait ile çekimi + comléments. Hemen manger fiilinin imparfait ile çekimine bakalım. Indicatif imparfait neymiş, je mangeais imiş arkadaşlar. Okunuşu manger ile aynı. Fark ettiyseniz fiilin kendisi manger fiili (manje), imparfait ile çekimi o da mangeais (manje) fiilidir..
Je mangeais, tu mangeais, il mangeait, nous mangions, vous mangiez, ils mangeaient. Okunuşta hiçbir fark yok ama yazılışları tamamen farklıdır. Bu da Fransızcanın kurallarından bir tanesi. Je mangeais dedik ve compléments’lar neydi, bir elma. Une pomme diye çeviriyoruz. Je mangeais une pomme. Bu arada Fransızcadaki geçmiş zamanları işlerken benim şu anda size verdiğim şekilde ilerlemeniz lazım. Eğer ki imparfait’yi öğrenmeden passé composé’yi öğrenmeye çalışırsanız plus-que parfait zamanını öğrenemezsiniz veya zorlanırsınız. Aynı şekilde Passé récent zamanını öğrenirken zorlanırsınız. O yüzden hep bu kronoloji ile gitmelisiniz. Öncelikle passé composé sonra imparfait daha sonra plus-que parfait’yi işlemelisiniz. Neden olduğunu zaten şimdi göreceksiniz.
Plus-que parfait nedir?
Ben bir elma yemiştim. Neydi passé composé, ben bir elma yedim. Imparfait neydi, ben bir elma yiyordum. Plus-que parfait ise ben bir elma yemiştim diye Fransızcayı Türkçeye çeviriyoruz. Gördüğünüz gibi Türkçemizle eşleştirdiğiniz zaman, gerçekten çok kolay bir biçimde anlayabiliyoruz aslında. Birçok dilde plus-que parfait konusunu anlaması mesela çok zor oluyor. Mesela onların dilinde böyle bir zaman yok zaten. Ama bizim dilimiz o kadar zengin ki Fransızcada istediğimiz şekilde biz dilimize çevirebiliyoruz. Ve Fransızcanın konularının belki de %99’unu biz bu şekildedir. Türkçeyle özdeşleştirerek sizlere anlattığımız için akademimize katılan arkadaşlarımız da çok hızlı bir şekilde Fransızca konuşmaya başlıyorlar. Plus-que parfait yaparken formülümüz neymiş? Dikkat edin arkadaşlar.
Kaleminizi kağıdınızı alın elinize ve bu formülleri tek tek yazın. Kesinlikle ihtiyacınız olacaktır. Formülümüz, özne ile başlıyoruz her zamanki gibi cümlelere. Daha sonra avoir veya être fiilinin imparfait zaman çekimi. Dikkat edin arkadaşlar passé composé’de avoir veya être fiilinin şimdiki zaman çekimini kullanmıştık ama plus-que parfait’de avoir veya être fiilinin imparfait çekimini kullanacağız. Daha sonra ise fiilinin participe passé çekimi + compléments. Yani passé composé ile arasındaki tek fark özneden sonra gelen avoir veya être fiilinin imparfait ile mi yoksa şimdiki zaman ile mi çekilmiş olmasıdır. İkisinin arasındaki tek fark budur. Örnek verecek olursak; J’avais mangé une pomme, bir elma yemiştim olarak Türkçeye çevirebiliriz. Avais avoir fiilinin imparfait ile çekimidir. Birinci tekil şahısın imparfait ile çekimi j’avais, ‘benim vardı’ anlamına gelir. J’avais mangé une pomme, ben bir elma yemiştim şeklinde biz bunu Türkçeye çevirebiliriz.
Passé récent nedir?
Ve geçmiş zamanda son işleyeceğimiz zaman çeşidi passé récent olacak. Bu neymiş; daha yeni bir elma yemiştim. Zaten adından da anlaşılacağı gibi passé geçmiş demek, récent yeni demek. Yani daha yeni olmuş olayları anlatırken biz bu kalıbı kullanıyoruz. Bu kalıbı kullanan çok kişi yok, Fransa’da yaşıyorsanız bu kalıp çok az kulağınıza gelecektir. Ama biz sizin Fransızcayı olması gerektiği gibi öğrenmenizi istediğimiz için sizlere passé récent’ı da tabii ki de gerek eğitimimizde olsun gerek burada olsun göstermek durumundayız. Formülümüz neymiş passé récent’in? Özne ile başlıyoruz her zamanki gibi daha sonra venir fiilinin şimdiki zaman çekimi –dikkat edin arkadaşlar, avori veya être fiilinden tamamen çıktık- şimdi gelmek anlamına gelen venir fiilinden bahsediyoruz.
Özne + venir fiilinin özneye göre şimdiki zaman çekimi + de eklememiz lazım bir tane bu zaman çekimini kullanırken + fiilin çekilmemiş hali +compléments şeklinde biz bu passé récent cümlelerini kuruyoruz. Böyle karmaşık geldi ama cümleyi gördükten sonra o kadar karmaşık olmadığını anlayacaksınız. Neymiş? Öznemiz burada je, venir fiilinin je ile çekimi nasıl? Viens. Daha sonra ne kullanacaktık, de’yü kullanacaktık. Je viens de dedik. Fiilin çekilmemiş hali, yemek fiilinin çekilmemiş hali manger’dir bu şekilde yazılır. Je viens de manger, bu kadar ve daha sonra compléments dediğimiz cümlenin geri kalanı ‘une pomme’. Daha yeni bir elma yedim; Je viens de manger une pomme.
Geçmiş zamanlar bu kadardı A2 seviyesinde bu geçmiş zamanları bilmeniz sizin A2 diplomasını 100 üzerinden 90-95 puanla almanıza yetecektir. Aynı şekilde aslında B1’e bile yeter arkadaşlar sadece bunları bilmeniz. Belki de C1’de zorlanabilirsiniz çünkü C1 zamanını bilmeden oradaki karmaşık zamanları öğrenmeden, C1 sınavında iyi not almanız biraz zor olacaktır. Ama B1’e kadar sadece size bu gösterdiğim zamanları öğrenmeniz yetecektir sizlere.
Fransızca Gelecek Zaman
Fransızca zamanlar içerisinde birinci işleyeceğimiz zaman Futur simple, ikinci işleyeceğimiz zaman Futur antérieur ve üçüncü işleyeceğimiz zaman Futur proche arkadaşlar. Yine bu kronolojide gitmeniz lazım, yoksa doğru bir şekilde Fransızcayı öğrenemezsiniz. Futur simple öğrenmeden Futur antérieur öğrenmeyin. Veya Futur antérieur öğrenmeden Futur proche öğrenmeyin. Futur simple ile başlayın. Öğrendikten, pekiştirdikten sonra Futur antérieur’a geçin ve daha sonra Futur Proche ile devam edersiniz diyelim ve Futur simple ile başlayalım.
Futur simple nedir?
Adından da belli zaten. Simple kolay demek, kolay gelecek zaman yani sade gelecek zaman anlamına gelmektedir. Bizim bildiğimiz ‘ben bir elma yiyeceğim’ gelecek zamanda olacak olan bir şeyden bahsediyoruz. Bunun formülü nasılmış? Özne + fiilin Futur simple ile çekimi + Compléments. Hemen manger fiilinin Futur simple ile çekimine bakalım birlikte arkadaşlar. Neymiş manger fiilinin Futur simple ile çekimi ‘je mangerai’ bu şekilde yazılıyormuş. Futur simle ile çekimi. Bunu kullanıyoruz artı compléments dediğimiz cümlenin geri kalanı. Örneğimiz de zaten bir o kadar kolay olacak. Je mangerai une pomme, bir elma yiyeceğim şeklinde biz bunu Fransızcaya çevirebiliriz. Futur simlpe gerçekten kolay bir zamandır. Üzerinde 10 sene geçirmemize gerek yok. Ama Futur antérieur konusu Futur simple konusuna göre çok daha zor olacak. Neden olduğunu şimdi göreceksiniz.
Futur antérieur nedir?
Ben bir elma yemiş olacağım. Neyden bahsediyoruz burada? Gelecekte olacak olan ama bitirmeyi planladığımız bir şeyden bahsediyoruz. Yani bundan önce veya sonra bir olaydan bahsedeceğiz ve bu olay bittikten sonra olacakmış o olay. Ben bir elma yemiş olacağım. Mesela ne diyebiliriz? Sen buraya geldiğinde ben bir elma yemiş olacağım. Yani ben elmayı yedikten sonra sen geleceksin diye ama gelecek zamanda geçecek olan bir olaydan bahsediyoruz. Ama dediğim gibi zaten Türkçemiz o kadar zengin ki bu kadar karmaşık anlatmaya bile gerek yok. Futur antérieur’ün Türkçe ile çekimi ‘ben bir elma yemiş olacağım’ olarak çevrilir.
Formülümüz neymiş, özneyle başlıyoruz daha sonra avoir veya être fiilinin Futur simple ile çekimi. Dikkat edin yine avoir veya être fiili ile karşı karşıyayız ama bu sefer onların Futur simple çekimini kullanacağız. Daha sonra fiilin partcipe passé çekimi + compléments diyoruz. Hemen örneğimize bakalım.
Neymiş, öznemizle başladık je ile başladık.
Avoir veya être fiilinin Futur simple ile çekimi. Neymiş, aurai arkadaşlar. Manger fiili avoir ile çekilen bir fiildir o yüzden j’aurai diyoruz. J’aurai mangé dedik buraya kadar hepsini yaptık. Compléments dediğimiz bölüm ise ‘une pomme’. Ben bir elma yemiş olacağım, j’aurai mangé une pomme. Hemen conjugaison sayfamıza gelip kontrol edelim. Futur antérieur lazım bize burada. J’aurai mangé, gördüğünüz gibi arkadaşlar Futur antérieur bölümü de burada.
Dikkat etmenizi istediğim bir şey var. Fark ettiyseniz manger fiili Passé composé’de, Passe antérieur’de -bunu görmedik-, Plus-que parfait’de ve Futur antérieur’de tamamen aynı şekilde yazılmış. Bu yazım şekline biz Participe passé diyoruz. Passé composé, Passe antérieur, Plus-que parfait ve Futur antérieur ile cümleler kurmanız için fiillerin Participe passé çekimlerini öğrenmeniz gerekmektedir. Zaten çekimleri de burada var. Hatta bu sitenin bize vermesi lazım particip passé çekimini. Participe passé ‘mangé’ gördüğünüz gibi. Bunu kullanıyoruz. Nerede kullanıyoruz bu Pariticipe passé’yi? Passé composé’de, Plus-que parfait’de ve ayrıca Futur antérieur’de kullanıyoruz. Devam edelim…
Fransızca Zamanlar Futur proche nedir?
Ve son olarak Futur proche konusunu işleyeceğiz. Neymiş bu Fransızca zamanlar Futur proche? Yakında bir elma yiyeceğim. Zaten adından da belli ediyor. Futur gelecek demek, proche yakın demek; yakın gelecekte olacak olan olaylardan bahsederken biz bu zamandan yararlanacağız. Formülü neymiş, özne + bu defa venir fiili yerine aller fiilini kullanacağız. Yani gelmek fiilinin yerine gitmek anlamına gelen aller fiilini kullanacağız. Aller fiilinin şimdiki zaman çekimini kullanıyoruz + fiilin çekilmemiş hali + compléments şeklinde cümlelerimizi kuruyoruz.
Hemen örneğimize bakalım. Öznemiz je, aller fiilinin şimdiki zaman çekimi je vais. Je vais’yi tek başına kullanırsak ‘gidiyorum’ demek ama biz burada gidiyorum anlamını cümleye katmak istemiyoruz. Yakında bir elma yiyeceğim anlamı katmak istiyoruz. O yüzden yanına bizim istediğimiz fiilin sade halini, hiçbir şekilde ne Participe passé ile ne gelecek zamanla ne de şimdiki zamanla çekilmiş hallerini değil; sade halini yazıyoruz. Je vais manger, yiyeceğim. Ne yiyeceğim, compléments bölümü ‘une pomme’. Bu kadar basit arkadaşlar. Bu da Futur proche’tu.
Eğer ki Fransızca öğrenmeye başlıyorsanız, daha yeniyseniz Fransızcada, ileri seviye bile olsanız bu kuralları bilmeden Fransızcada sağlıklı bir şekilde ilerlemeniz imkânsızdır. Öncelikle bu kuralları bilmelisiniz. Bu formülleri defterinize, büronuza, gördüğünüz her yere not almalısınız ve gerekiyorsa o formülleri ezberlemelisiniz. Ve bu formüllerden yola çıkarak Fransızcada geçmiş zaman olsun gelecek zaman olsun tüm cümleleri kurabilirsiniz.
Umarım eksikleriniz varsa tamamlayabilmişsinizdir veya Fransızca öğrenmek istiyorsanız bu çok değerli bilgileri öğrenebilmişsinizdir. Hepiniz cümleleri sorunsuz bir şekilde kurabilirsiniz ama önemli olan cümleyi kurmak değil önemli olan kurduğunuz cümlelerde söylediğiniz şeyleri iyi anlamanız. Fransızca zamanlar dersimiz bu şekildeydi. Bir sonraki dersimizde görüşmek üzere, şimdilik hoşça kalın…