Sevgili arkadaşlar hepinize selamlar. Bugün bana Whatsapp numaram üzerinden sorduğunuz, Instagram’da özelden mesaj attığınız ve sıklıkla bana sorduğunuz bir sorunun cevabını vericem.

“Uluhan Hocam, tamam ben şimdi bir sürü kelime ezberliyorum ama, bu kelimelerin masculin mi féminin mi olduğunu ben nasıl bileceğim? Bunun özel bir formulü yok mu?” diye soruyorsunuz. Bugün işte tam da bu derste, bu sorunun cevabını vereceğim. Bu ders boyunca sizlere Fransızca kelimelerin masculin mi yoksa féminin mi olduğunu anlayabilmeniz için bazı formüller vereceğim. Eğer ki bu formülleri iyice anlarsanız, beni dikkatlice dinlerseniz bundan sonra konuşacağınız Fransızca kelimelerin veya yazacağınız Fransızca kelimelerin feminen mi yoksa masculin mi olduğunu başka hiçbir kaynağa ihtiyacınız olmadan anlayabileceksiniz.

Zaten bu konu üzerinde online eğitimlerimizde sıklıkla duruyoruz.

Ayrıca aynı şekilde Instagram’da da storylerimizde bana sıklıkla bu soruyu soruyorsunuz. Cevabını da sizlere vermeye çalışıyorum. Bu arada hala Instagram hesabımızı takip etmiyorsanız ve Fransızca öğrenmek istiyorsanız hemen takip etmelisiniz. Çünkü Instagram hesabımızda her gün sizler için üç tane yeni kelime paylaşıyoruz ve bu kelimelerin Fransızca – Türkçe çevirilerini ve okunuşlarını da sizlere gösteriyoruz. Storylerde anlattığımı Fransızca derslerden bahsetmiyorum bile sizlere. O yüzden Fransızca öğrenmek isteyen birisi için Instagram sayfamızı takip etmek gerçekten olmazsa olmazlardan birisi olmalıdır. Yazıyı sonuna kadar okuyun. Çünkü ders boyunca sizlere anlatacağım formülleri dersin sonunda uygulayabilmeniz için sizlere egzersiz yaptıracağım. Bu egzersizleri sıcağı sıcağına, o bilgileri size verdikten sonra yaparsanız bu ders boyunca öğreneceğiniz bilgiler beyninize kazınacaktır. Yani uzun bir süre unutmayacaksınızdır. Belki de hayatınız boyunca unutmayacaksınızdır. O yüzden yazıyı sonuna kadar okumanız ve dersin sonundaki egzersizleri de yapmanız sizin için çok daha verimli olacaktır. Zaman kaybetmeden bir an önce başlayalım.

Masculin ve féminin nasıl ayırt edilir?

İşte bugünkü dersin sonundan bunun cevabını siz vereceksiniz. Öncelikle masculin ve féminin nedir ufacık bir hatırlatma yapalım. Fransızca obje ve nesnelerin kabul edildiği erillik ve dişillik halidir. Yani Fransızcadaki her nesnenin veya her objenin kendisine ait bir erillik veya dişillik durumu vardır. Bu durum Türkçemizde olmadığı için maalesef zorlanmanız çok normal. Anlayamamanız da çok normal. Sorgulamanız da aslında çok normal. “Neden kaleme “le stylo” diyoruz da sadece “stylo” demiyoruz veya kağıda “à papier” diyoruz da neden sadece “papier” demiyoruz?” diyebiliyorsunuz. Bunu bana çok söylediniz fakat maalesef Fransızcanın kurallarından biri bu. Her objenin ve nesnenin ya féminin ya ada masculin olması gerekli.

Peki nasıl ayırt edeceğiz?

(Kalemi gösterir) “Bunun “le stylo” olduğunu nereden bileceğim? Belki “les stylo” diyeceğim ben buna. Bana bunun kimse “le stylo” olduğunu söylemedi ki” dediğinizi duyuyorum. Şimdi size yazılı kelimelerdeki taktikleri vereceğim. Fransızcada bulunan kelimelerin bazıları sadece yazılım şekilleri ve kullanılan harflerden dolayı masculin mi yoksa féminin mi olduğunu belli ederler. İşte bunları şimdi size göstereceğim. Öncelikle centilmenliğimizi gösteriyoruz ve önceliğimizi féminin kelimelere veriyoruz.

Hangi kelimeler féminin kabul edilir?

Kaleminizi, defterinizi alın. Bunları not alın.

Sonu “-e” ile biten ülkeler. Hemen örneklere bakalım: Turquie (Türkiye), France (Fransa), Belgique (Belçika), Espagne (İspanya), Suisse (İsviçre). Bu ülkelerin sonu “-e” ile bittiği için bunlar féminindir. Yani sonu “-e” ile biten ülkelerin hepsi féminindir.

Sonu “-oie” “-oix” ile bitenler. Aslında ikisinin de okunuşu aynı, sadece yazılışları farklı. Örnekler: Foie (karaciğer), joie (sevinç), noix (ceviz), voix (ses), croix (çarpı). Gördüğünüz gibi hepsinin okunuşu aynı ama yazılışları farklı. Bu arada bu oranlar yüzde yüz değil. Yani mesela Fransızcadaki “-oie” ile biten her şey féminin değil. Bunun oranı yaklaşık yüzde doksanlarda geziyor. Yani arada sırada “-oie” ile masculin bir kelime gördüğünüzde şaşırmayın.

Sonu “-ure” ile bitenler. Örnekler: Armure (zırh), rayure (çizik), mesure (ölçü), levure (maya), future (gelecek) sonu “-ure” ile bittiği için bunlar da féminin kelimelerdir.

Sonu “-ion” ile birenler. Örnekler: Lotion (losyon), action (aksiyon), emotion (duygu), evasion (kaçış), edition (edisyon).

Sonu “-ette” ile bitenler. Örnekler: Dette (borç), allumette (kibrit), brochette (şiş), omelette (omlet), brouette (el arabası).

Sonu “-ille” ile bitenler.

Örnekler: Bille (misket), abeille (arı), vieille (yaşlı bayan), bataille (savaş), fille (hız). Sonu “-ille” ile bittiği için bunlar féminindir. Bu arada bu kelimeler sadece örnek. Fark ettiyseniz hepsinden beşer tane veriyorum. Bunun sonu yok, çok fazla var.

Sonu “-esse” ile bitenler. Örnekler: Adresse (adres), vitesse (hız), politesse (saygı), kermesse (kermes), grossesse (hamilelik).

Sonu “-te” ile bitenler. Örnekler: Santé (sağlık), Vérité (doğruluk), Saleté (pislik), Obésité (obezite), égalité (eşitlik).

Yani neymiş?

Bu şekilde biten kelimelerin yüzde doksanını féminin kabul edebilirsiniz. Bu kadar basit. Size birkaç tane de kurala uymayan kelime göstermek istiyorum. En çok kullanılan örnekler: Mexique (Meksika) Fark ettiyseniz sonu “-e” ile biten ülkeler için hepsi féminindir dedik ama Mexique kelimesi de “-e” ile bitmiş fakat masculin bir kelime. Bu kurala uymayan tek ülke Meksika’dır. Lion (Aslan) Bakın sonu yine “-ion” ile biten bir kelime ama Lion bir masculin kelime.  Avion (Uçak) Yine “-ion” ile bitmiş masculin bir kelimedir. Portefeuille (Cüzdan) “-ille” ile bitmiş masculin bir kelimedir. Millefeuille (Milföy) “-ille” ile bitmiş fakat masculindir.

Peki masculin kelimelerde durum nasıl?

Şimdi bir de ona bakalım.

Bütün günler masculindir. Lundi (pazartesi), mardi (salı), mercredi (çarşamba), jeudi (perşembe), vendredi (cuma). Bunların hepsi masculin kelimelerdir.

Bütün aylar masculindir. Burada beş tane ayı sıralamışız. Janvier (ocak), février (şubat), mars (mart), avril (nisan), mai (mayıs).

Bütün mevsimlerin hepsi masculindir.  Hiver (kış), printemps (ilkbahar), été (yaz), automne (sonbahar).

Bütün dillerin hepsi masculindir. Français (Fransızca), Turc (Türkçe), Allemand (Almanca), Italien (İtalyanca) Espagnol (İspanyolca). Bunlar da masculin kelimelerdir, dillerden bahsettiği için.

Sonu “-ier” ile biten kelimeler. Örnekler: Évier (çeşme), métier (meslek), ouvrier (işçi), collier (kolye), saladier (salata kasesi). “-ier” ile biten kelimeler masculin kelimelerdir. Yani bir şeyi okuduğunuz zaman bir kelime gördünüz, “-ier” ile bitiyor. Buna masculin kelime diyebilirsiniz, yüzde doksanlık bir oranla. Yüzde yüz değil.

Sonu “-al” “-on” ile bitenler. Örnekler: Royal (büyük), halal (helal), glaçon (buz), balcon (balkon), dragon (ejderha).

Sonu “-isme” ile bitenler.

Örnekler: séisme (deprem), racisme (ırkçılık), organisme (organizma), mécanisme (mekanizma), charisme (karizma). Fark ettiniz mi ne kadar çok benziyor Türkçemize. Organizma, mekanizma, karizma. Demek ki ortak bir sürü kelimemiz var. Yine “-isme” ile biten kelimeler gördüğünüzde bunları masculin kabul edebilirsiniz.

Sonu “-ment” ile bitenler. Örnekler: Fragment (parça), bâtiment (bina), mouvement (hareket), lancement (lansman), médicament (ilaç). Bu arada “-ment” diğerlerinden biraz farklı. “-ment” kelimelerinin yüzde yüzü Fransızcada masculindir. “-ment” gördüğünüz zaman direkt masculini yapıştırabilirsiniz.

Sonu “-teur” “-oir” ile bitenler. Örnekler: Auteur (yazar), traiteur (aşçı), traducteur (çevirmen), miroir (ayna), devoir (ödev). Bunlar da masculin kabul edilirler, sonu “-teur” ile “-oir” ile biten kelimeler.

Peki masculin kelimelerde kurala uymayanlar neler? Üç örnek koydum buraya: Animation (animasyon) Sonu “-ion” ile bitmiş ama féminin bir kelimedir. Diminution (düşüş) Bu da yine féminin bir kelime. Annulation (iptal etmek) Bu da féminin bir kelimedir.

Bunları kesinlikle not alın.

İllaki yardımcı olacaktır size. Devam edelim.

Duyarak ayırt edebilme taktiği. Bu taktik aslında çok ağır bir taktik değil. Burada sadece aslında sezgilerinize güvenmeniz lazım. Yani bir kelime duyduğunuz zaman eğer ki o kelime size zarif ve yumuşak geliyorsa duyduğunuzda bu kelimeyi féminin kabul edebilirsiniz. Eğer ki duyduğunuz kelime kulağınıza ağır veya kaba geliyorsa bunu masculin kabul edebilirsiniz.

Burada da yanılma oranınızı en düşüğe indirmek için tabiki de bol bol egzersiz yapmalısınız, dikte çalışmaları yapmalısınız. Yani Fransızca bir şeyler dinlemelisiniz ve daha sonra bu dinlediklerinizden yola çıkarak ve tahminler üreterek acaba tahminlerinizin doğru mu yanlış mı olduğuna bakarak bu yeteneğinizi geliştirebilirsiniz. Bu da çok güzel bir yetenektir. Karşınızdaki kişinin söylediği kelimenin zarif mi yoksa kaba mı olduğunu anlayabilmek.

Peki her şey tamam.

Tuzak var mı?

Tuzak da var. Nasıl bir tuzak var? Bazı kelimeler hem masculin hem féminindir. “Nasıl oluyor bu?” diyebilirsiniz. Oluyor arkadaşlar. Biz size dünyanın en zor kabul edilen dilinden bahsediyoruz. Bırakın da olsun, öyle değil mi?

Mode: Le mode: metod, mod / La mode: moda

İkisi de kullanılabilir. Aslında ne dediğimize bağlı bir şey bunu “le” ya da “la” olarak kullanmak.

Poste: Le poste: konum, iş konumu / La poste: postane

Tour: Le tour: tur / La tour: yüksek yapı (Mesela Eyfel Kulesi’ne Fransızcada “le tour eiffel” denir)

Livre: Le livre: kitap / La livre: libre (ölçü birimi)

Şimdi ne yapacağız biliyor musunuz?

Egzersiz yapacağız. Eğer ki beni şu ana kadar canı gönülden, olması gerektiği gibi dinlediyseniz şimdiki yapacağımız egzersizleri, 12 tane kelime vereceğim şimdi bu 12 tane kelimeden en az 8-9 tanesini herhangi bir yerden yardım almadan yapabiliyor olmanız lazım. (Kelime tablosunu gösterir) Sizden isteğim elinize bir kağıt kalem alın. Burada gördüğünüz kelimelerin masculin mi féminin mi olduklarını yazın ama hiçbir yerden yardım almak yok. Sadece az önce gördüklerinizden yola çıkarak ve lütfen kaç tane doğru bildiyseniz, bu doğrularınızı bana yorum olarak yazmanızı  istiyorum. Hadi başlayalım.

Melon (kavun). Masculin mi, féminin mi? Tabi ki de masculin. Hem kaba, hem de sonu “-on” ile bitmiş.

Facture (fatura). Masculin mi, féminin mi? Feminen bir kelime.

Dimanche (pazar). Kulağa zarif geliyor, güzel geliyor ama bu bir gündür. Pazar günü demektir. Günlerin hepsi masculin dedik.

Russie (Rusya). Dikkat edin ülkelerle ilgili ne dedik? “-e” ile bitiyorsa féminindir dedik.

Image (İmaj). Bir düşünelim bakalım Masculin mi, féminin mi? Image dediğimiz zaman aslında zarif geliyor değil mi? Tabiki de féminin olacak.

Acteur (Aktör).

Söylemesi bile kaba. Tabiki de masculin.

Avancement (ilerleme). Çok kaba, direkt masculin tabi ki.

Poussette (bebek arabası). Az önce féminin kelimeleri işlerken “-ette” ile bitenlerin féminin olduğunu sizlere göstermiştim.

Directrice (müdüre). Tabi ki de féminin.

Anglais (İngilizce). Bütün dillerin kuralı neydi? Bütün diller masculindir.

Famille. Bakın ne güzel geliyor değil mi kulağa? Tabiki de féminindir. Kulağa çok zarif geliyor.

Difficulté. Bu da çok zarif geliyor. Bu da tabiki de féminin bir kelimedir.

Ben eminim ki beni şu ana kadar düzgün dinlediyseniz, dikkatinizi vererek dinlediyseniz, buradaki masculin fémininlardan en az sekiz dokuz tanesini doğru yapmışsınızdır. Kaç tane doğru yaptığınızı yorumlarda bekliyorum bu arada.

İşte size masculin ve féminini nasıl ayırt edebileceğinizi bu dersimiz boyunca gösterdim. Umarım bu yazıyı okuduktan sonra karşınıza çıkacak kelimelerin masculin mi féminin mi olduklarını kolaylıkla, hiçbir yerden yardım almadan sadece Uluhan Hoca’nın sizlere verdiği bu bilgiler ışığında bilebileceksiniz.

Sizlere bir şey öğretebildiysem, sizlere bir değer katabildiysem ne mutlu bana.

Eğer ki sorularınız olursa lütfen yorumlarda bunu bana bildirin veya “Uluhan Hocam lütfen bir sonraki dersinde şununla ilgili bir konudan bahseder misiniz?” dediğiniz bir konu varsa bunu da bana yorumlarda belirtebilirsiniz. Hepinize çok teşekkür ediyorum. Kendinize çok iyi bakın. Artık ya Instagram sayfamızda, ya online eğitimlerimizde ya Facebook sayfamızda, ya da WhatsApp hattımız üzerinden görüşmek üzere. Şimdilik hoşçakalın arkadaşlar.