Bugünkü yazımızın konusu bu olacak arkadaşlar.
Fransızcada nasıl soru sormalıyız? Bu Fransızlar nasıl soru sorarlar?
Fransızlar da insan arkadaşlar, onlar da aynı bizim kullandığımız soru kiplerini kullanarak birbirlerine soru sorarlar. Nasıl, ne zaman, nerede, kiminle vs. normal sorular sorarlar ve biz bu dersimizde bütün bu soru kiplerini göreceğiz, soru kiplerinin anlamlarını göreceğiz ve bu soru kipleriyle sorulabilen soru çeşitlerine bakacağız. Göreceksiniz ki, bir tane soruyu sorabilmek için bir tane kural yok; iki, üç tane kural var. Hangisini kullanmak isterseniz siz onu kullanarak soru soruyorsunuz Fransızcada. Gerçekten bu soru sorma işi biraz karışık. Hatta sırf o yüzden biz eğitimimizde koskoca bir tane bölümü ‘Fransızcada nasıl soru sorulur’ diye sizlere ayırdık, eğitimimize katılan arkadaşlarımız zaten biliyordur.
Soru kiplerimiz burada. Est-ce que, bunu zaten hem Youtube kanalımızdaki bir önceki yaptığımız videolarda hem de eğitimimizde görmüştük. Zaten bu soru kiplerin hepsini eğitimde gördük arkadaşlar.
Est-ce que nedir?
Est-ce que, cevabı evet veya hayır olan soruları sormak için kullandığımız bir soru kipidir. Ve biz sizlere Fransızcayı öğretmeye başlarken hep est-ce que’den başlıyoruz, neden? İşte bunun cevabını az sonra göreceğiz. Qu’est-ce que nedir, qui kim (qui en kolayı gerçekten Türkçeye en yakını), quand ne zaman, où nerede, combien ne kadar veya kaç tane, commet nasıl, pourquoi neden ve quel hangi anlamlarına gelmektedir.
Bugün kolay bir cümle üzerinden gideceğiz. Bugünkü cümlemiz ‘elma yemek’ olacak. Elma yemek üzerinden Fransızca sorular soracağız hatta ‘elma yiyorsun’ üzerinden Fransızca sorular soracağız.
İlk sorumuzla başlayalım, est-ce que kalıbı.
Est-ce que tu manges une pomme?
Sorumuzu böyle soruyormuşuz. Neydi est-ce kalıbı? Cevabı evet veya hayır olan soruları sormak için kullanılıyordu. Yani burada manger fiili yemek anlamına gelmektedir, tu sen demektir, une pomme ise elma demektir. Est-ce que tu manges une pomme dediğimiz zaman ‘Bir elma mı yiyorsun?’ diye karşımızdakine soruyoruz. Karşımızdaki de buna cevap olarak evet veya hayır cevabını verecektir. Bu soruyu ‘est-ce que tu manges une pomme’ diye sorabilirsiniz ya da şu şekillerle de aynı soruyu sorabilirsiniz. Manges-tu une pomme? Tu manges une pomme? Manges-tu une pomme, bu cümleyi biraz inceleyelim. Arkadaşlar bu Fransızcanın en temel bilgilerindendir.
Karşınızdakine bir soru sormak isterseniz sadece özne ile fiilin yerlerini değiştirmeniz yeterli olacaktır. Normal bir cümlede ‘Tu manges une pomme’ dediğimiz zaman ‘bir elma yiyorsun’ anlamına gelmektedir. Ama biz burada ‘tu’ ile ‘manges’ kelimesinin yerlerini değiştirdiğimiz zaman soru sormuş oluyoruz. Manges-tu une pomme diye karşınızdakine ‘bir elma mı yiyorsun’ sorusu sorulabilir. Diğer örnek ise çok daha kolay ki, Fransızların -özellikle de siz Fransa’da yaşıyorsanız bunu fark etmişsinizdir- belki de %90’ından fazlası arkadaşlar soruları bu şekilde sorarlar.
Tu manges une pomme dediğimiz zaman ‘bir elma yiyorsun’ ama bunu soru sorar gibi söylediğimiz zaman ‘tu manges une pomme’ diye sorduğumuz zaman karşımızdaki bunu soru olarak algılıyor ve algıladığı soru ‘bir elma mı yiyorsun’ oluyor arkadaşlar. Yani siz karşınızdakine ‘bir elma mı yiyorsun’ demek isterseniz; ets-ce que manges une pomme, manges-tu une pomme, tu manges une pomme şeklinde üçünü de kullanarak sorabilirsiniz. Üçü de tamamen aynı anlama gelmektedir. Karşınızdaki kişi aynı anlamı çıkaracaktır.
İkinci sorumuz; qu’est-ce que.
Nedir, ‘ne yiyorsun’ diyeceğiz burada.
Qu’est-ce que manges? Ne yiyorsun diye soruyoruz arkadaşlar karşımızdakine. Ne yiyorsun, elma yiyorum diye cevap verecek. Je mange une pomme, elma yiyorum. Peki, bu qu’est-ce que kalıbını başka nasıl kullanabiliriz? Que manges-tu? Bu şekilde karşımızdakine sorduğumuz zaman yine bize aynı cevabı verecektir çünkü buradaki sorumuz da ‘ne yiyorsun’. Tu manges quoi? Bu da aynı şekilde ‘ne yiyorsun’ anlamına gelmektedir. Burada dikkat edin, biraz önceki diaporada da olduğu gibi fiille öznenin yerini değiştirmişiz ve soru kalıbı oluşmuş. Tu manges quoi, burada da düz bir şekilde soruyoruz. Quoi ‘ne’ demektir Fransızcada. Bir kişi size bir soru sorduğunda anlamadığınız zaman ona ‘quoi’ diye cevap verebilirsiniz. Duymadım, anlamadım anlamına gelmektedir.
Dikkat etmenizi istediğim başka bir konu daha var. Bakın burada ne var? Qu’est-ce que, est-ce que kalıbı var, gördünüz mü? Biz bu est-ce que kalıbını bütün soruları sorabilmek için kullanıyoruz. O yüzden bizler size Fransızcayı öğretirken, soru sorma kiplerini öğretirken özellikle de, her zaman est-ce que kalıbından başlıyoruz. Çünkü gerçekten est-ce que kalıbını öğrenmeden diğerlerini öğrenemezsiniz. Öncelikle est-ce que.
Qui, kim demektir. Burada da ‘elmayı kim yiyor’ diyeceğiz.
Qui est-ce qui mange une pomme? Kim bir elma yiyor? Karşınızdaki yiyorsa, lui il manges une pomme veya elle il mange une pomme diye cevap verebilirsiniz. Eğer elmayı siz yiyorsanız ‘moi je mange une pomme’, elmayı ben yiyorum. Veya moi demenize gerek yok ‘je mange une pomme’ diye cevap verebilirsiniz. Dikkat edin, burada da est-ce que kalıbının bir farklı versiyonu var. Est-ce que yerine ‘est-ce qui’ demişiz. Bu da biraz ileri seviye bir bilgi. Elmayı kim yedi diye sorarken ‘qui mange une pomme’ şeklinde de sorabilirsiniz. Kim yiyor bakayım o elmayı, diye karşınızdakine sorabilirsiniz.
Quand ‘ne zaman’ demektir. Burada ne diyeceğiz? Ne zaman elma yiyorsun diye soracağız karşımızdakine. Quand est-ce que tu manges une pomme? Ne zaman bir elma yiyorsun diye soruyoruz. Bakın burada da est-ce que kalıbımız var. Est-ce que kalıbı neydi, çok önemliydi. Quand est-ce que tu manges une pomme, ne zaman elma yiyorsun. Veya bu cümle size uzun geliyorsa bu cümleyi farklı şekillerde de kurabiliyoruz. Quand manges-tu une pomme? Ne zaman elma yiyorsun diye sorabilirsiniz. Ya da derseniz ki; bu da karışık, ben bunu yapmak istemiyorum. O zaman size %90 Fransızların yaptığı gibi ‘Tu manges une pomme quand?’ veya ‘Quand tu manges une pomme?’. Bu şekillerde sorabilirsiniz karşınızdakine. Anlayacaklardır merak etmeyin.
Où, nerede anlamına gelmektedir.
Où est-ce que tu manges une pomme? Nerede bir elma yiyorsun, diye soruyoruz karşımızdakine. Cevap olarak ‘à la maison’ diyebilir. Evde yiyorum anlamına geliyor à la maison. Au bureau diyebilir, büroda yiyorum. Au supermarché diyebilir, markette yiyorum anlamında. Bu soruyu başka nasıl sorabiliriz? Où manges-tu une pomme? Nerede bir elma yiyorsun? Veya hiç kafamı yormak istemiyorum ben, est-ce que falan da kullanmak istemiyorum diyorsanız o zaman %90 Fransızların yaptığı gibi hiçbir şey kullanmadan direkt düz cümleyi kullanın, cümlenin sonuna da soru kipini ekleyerek kolayca bu soruyu sorabilirsiniz. Tu manges une pomme où? Nerede yiyorsun bakayım sen bu elmayı, diye karşımızdakine sorabiliriz.
Combien, ne kadar ve kaç tane anlamına gelmektedir. Combien est-ce que tu manges une pomme? Kaç tane elma yiyorsun diye soruyoruz. Karşımızdakine Türkçemizde ‘ne kadar elma yiyorsun’ diye soramayacağımız gibi; Fransızcada da ‘ne kadar elma yiyorsun’ diye soramayız. Bu arada ‘combien’ tek başına kullanılırsa ‘ne kadar’, ‘combien de’ olarak arkadaşlar yanına bir tane ‘de’ getirirsek ve bu şekilde sorarsak; kaç tane anlamına gelir. Türkçemizle tamamen aynı. Zaten size şöyle söyleyeyim, Fransızcayı öğrenirken Türkçemizle özdeşleştirerek öğrenirseniz çok kolayca Fransızcayı öğrenebilirsiniz.
O aklınızdaki ‘Fransızca dünyanın en zor dilidir, bunu kimse öğrenemez, en iyi Fransız bile doğru Fransızca konuşamaz’ gibi şeyler varsa gerçekten eğitimimize katılan arkadaşlarımızdan da duyabilirsiniz.
Türkçeyle tam olarak özdeşleştirdiğiniz zaman Fransızcayı çok kolay ve hızlı bir biçimde öğrenebiliyorsunuz. Çünkü mantığını anlamış oluyorsunuz. Size şöyle bir şey söyleyeyim. Fransızcanın mantığı ile Türkçemizin mantığı gerçekten birbirine çok benziyor, bundan emin olabilirsiniz. Combien de pommes manges tu? Kaç tane elma yiyorsun? Veya hiç kafanızı yormak istemiyorsanız; Tu manges combien de pommes? Şeklinde düz bir şekilde karşınızdakine soruyu sorabilirsiniz. O anlayacaktır ve hatta bu soruyu birçok Fransızdan bu şekilde duyacaksınızdır.
Comment, ‘nasıl’ anlamına gelir. Comment est-ce que tu manges une pomme? Nasıl bir elma yiyorsun, diye soruyoruz karşımızdakine. Veya; Comment tu manges une pomme? Anlamları tamamen aynı. Comment manges-tu une pomme? Nasıl bir tane elma yiyorsun, tamamen aynı anlama gelmektedir. Seç beğen al mantığıyla gidiyoruz. Seçin beğenin alın, hangi şekilde sormak istiyorsanız karşınızdakine öyle sorabilirsiniz.
Pourquoi, neden anlamına geliyor. Pourquoi est-ce que tu manges une pomme? Neden bir elma yiyorsun, diye soruyoruz karşımızdakine. O da bize ‘parce que j’ai faim’ yani ‘çünkü acıktım’ diyebilir. Parce que je veux aller, yani ‘çünkü canım istiyor’ diyebilir. Bu soruyu da farklı şekillerde sorabiliyoruz ve dikkat ettiyseniz hepsinde est-ce que kullandık. Est-ce que gerçekten çok çok önemli bir soru kipi.
Fransızcada soru sormaya başlayacaksanız est-ce que’den başlamanız gerekiyor.
Pourquoi est-ce que tu manges une pomme, neden bir elma yiyorsun? Pourqoui manges-tu une pomme, neden bir elma yiyorsun? Pourqoui tu manges une pomme, cümleyi düz bir şekilde de yazabilirsiniz. Anlamları tamamen aynı bu 3 cümlenin. Hatta bunlar yetmediyse şöyle de diyebiliriz karşımızdakine; Tu manges une pomme pourquoi? Neden bir elma yiyorsun diye karşınızdakine sorabilirsiniz.
Son olarak, belki de Fransızcadaki soru kiplerinin en zoru olan soru kipinden sizlere bahsetmek istiyorum. Quelle soru kipinden bahsedeceğim sizlere. Gerçekten eğitimimizde de bu soru kipi için uzun uzun eğitim videoları var. Çünkü anlatılması ve anlaşılması gerekiyor. Biraz zor çünkü. Öncelikle ben size bu quelle soru kipiyle ilgili birkaç tane kural yazdım. Bu kurallara az sonra bakacağız. Öncelikle bakalım ne anlama geliyormuş bu quelle soru kipi. Quelle ‘hangi’ demektir. Quelle pomme est-ce que tu manges? Hangi elmayı yiyorsun diye karşımızdakine sorabiliriz. Tu manges quelle pomme, hangi elmayı yiyorsun? Veya; Quelle pomme manges-tu? Fiil ile öznenin yerini değiştirerek cümleyi kurabiliyoruz.
Böyle bakınca öyle zor değil, öyle değil mi?
Şimdi dikkat etmenizi istediğim bir şey var burada. Tabii ki de çok derinlere inmeyeceğim çünkü uzun uzun anlatılması gereken bir konu bu quelle konusu. Mesela quel, şu şekilde kullandığımız zaman biz bunu masculin nesnelere ‘hangi’ demek için kullanıyoruz. Quelle yazıp sonuna ‘le’ ekliyorsak, bunu da féminin nesneler için kullanıyoruz. La ile une ile başlayan nesneler için kullanıyoruz. Bu da le ve une ile başlayan nesneler için. Quels ise; masculin olan ama çoğul olan kelimeler için kullanıyoruz. Masculin ve çoğul bir kelimemiz varsa cümlemizde o zaman ‘quels’i seçmeniz lazım. Quelles’i de féminin pluriel kelimeler için kullanıyoruz. Eğer ki féminin ve çoğul bir kelimemiz varsa; o zaman ‘hangi’ anlamına gelen ‘quelles’ kelimesini seçmemiz gerekiyor. Dikkat ettiyseniz örneğimizde hangisini seçmişiz?
Quelle’i seçmişiz ki; dördünün de okunuşu aynı. (Kel) Sadece yazılışları farklı arkadaşlar. Quelle pomme est-ce que tu manges? Burada quelle, l ve e ile biten quelle’i seçmişiz. Neden? Pomme kelimesi bir féminin kelimedir. Yani dişil bir kelimedir. Une pomme dedi fark ettiyseniz şimdiye kadarki tüm örneklerimizde. Soru kiplerimizde biz ‘une pomme’ dedik. Une pomme demek oluyor ki pomme kelimesi bir féminin kelimedir.
Féminin kelime olduğu için, ‘hangi elma’ diyeceğimiz zaman biz burada ‘quelle’yi seçmemiz lazım.
Quelle pomme diyoruz ve daha önceden de gördüğümüz gibi est-ce que kalıbımızı ekliyoruz ve est-ce que tu manges şeklinde karşımızdakine soruyu soruyoruz. Eğer ki pomme yerine mesela ekmek (pain) diyelim. Quel pain est-ce que tu manges, deseydik; pain kelimesi masculin bir kelime olduğu için ‘quel’ kelimesini kullandık. Quelle/Quel sorusu biraz karmaşık, üzerine egzersizler yapılması gereken bir konu aslında.
Eğer şimdi anlamadıysanız kafanıza takmayın arkadaşlar. Eğitimimize katılan arkadaşlarımız biliyordur, ben eğitimdeki videoları hazırladığım zaman eğitimde hep sizlere diyorum ki: arkadaşlar lütfen bu eğitim videosunu anlamadıysanız bir sonraki eğitim videosuna geçmeyin, diyorum. Çünkü bu eğitim videoları birbirleriyle bağlantılı. Eğer ki anlamadıysanız; videoyu tekrardan izleyin, videonun yanında sizlere verdiğimiz dokümanları yazdırıp o dokümanların üzerinde çalışın.
Veya açtığımız akademimizdeki öğretmenlerimize sorularınızı sorun diyoruz. Böyle biraz sıkıyoruz gibi o dersi anlamanız için ama gerçekten bunlar gerekli oluyor. Çünkü bazı dersler Fransızcada, bağlantılı oluyorlar. Eğer ki siz 1. dersi anlamadıysanız boşuna 2. derse geçmeyin diyoruz. Bunu illaki anlamanız lazım ki 2. dersten, 3., 4., 5., dersten en iyi verimi alabilirsiniz.
Mesela burada en önemli dersimiz ne olurdu soru kiplerinde?
Tabii ki de est-ce que kalıbı olurdu. Eğer ki siz eğitimde olsaydınız ve est-ce que videosunu izleseydiniz, ben o videoda sizlere kesinlikle; arkadaşlar lütfen sonraki eğitim videolarına bu eğitim videosunu anlamadan geçmeyin derdim. Ki hep de böyle oluyor. Siz sevgili öğrencilerim beni çok iyi dinliyorsunuz. Acele etmeden, yavaş yavaş, sindire sindire eğitimi geçiyorsunuz.
Bizleri Instagram ve Facebook üzerinden de takip etmeyi unutmayın. Neden? Instagram’da her gün yeni yeni kelimeler paylaşıyoruz sizler için. Aynı şekilde Facebook üzerinden de paylaşıyoruz arkadaşlar ki sizin bir yandan Fransızca yazım kurallarını öğrenirken bir yandan da böyle yavaştan kelimeleri öğrenmeniz için uğraşıyoruz. Yeni kelimeler görmek kelimelere gözünüzün alışması için önemli bir konudur. Online Fransızca Kursu programımıza katılarak Fransızca seviyenizi geliştirin!